Τα ακάρεα είναι μικρά παράσιτα τα οποία τα βρίσκουμε συχνά στις κότες και στα άλλα πουλερικά όπως οι γαλοπούλες, οι πάπιες, οι χήνες, τα ορτύκια και οι πέρδικες. Συνήθως τα φέρνουμε εμείς είτε εισάγοντας καινούργια πτηνά στο σμήνος είτε βρίσκονται πάνω στα ρούχα μας. Τους αρέσει ο ζεστός καιρός για αυτό είναι και πιο ενεργά το καλοκαίρι. Έχουν πολύ σύντομο κύκλο ζωής, περίπου 5 με 7 μέρες όμως μπορούν να κάνουν μερικές χιλιάδες αυγά κατά αυτό το διάστημα.

Πολλές φορές οι ερασιτέχνες μπερδεύουν τα ακάρεα με τις κοτόψειρες μιας και έχουν και τα δύο πολύ μικρό μέγεθος. Η σημαντικότερη διαφορά είναι πως τα ακάρεα επιζούν πίνοντας το αίμα από τις κότες. Μπορούμε να τα βρούμε τόσο πάνω στις κότες όσο και στο κοτέτσι ή τον περιβάλλοντα χώρο. Αντιθέτως οι κοτόψειρες τρώνε τα νεκρά κύτταρα του δέρματος ή των φτερών και περνάνε όλη τους τη ζωή πάνω στις κότες. Πάντως και τα δύο προκαλούν σοβαρά προβλήματα στις κότες για αυτό πρέπει οπωσδήποτε να απευθυνθούμε στον κτηνίατρό μας για την κατάλληλη αγωγή.

Συνήθως η μετάδοση γίνεται από άγρια πουλιά που κουβαλάνε τα ακάρεα και με κάποιον τρόπο έρχονται σε επαφή με τις δικές μας κότες. Για το λόγο αυτό πρέπει να έχουμε καλά προφυλαγμένο το κοτέτσι μας και να μην αφήνουμε υπόλοιπα τροφής στον εξωτερικό χώρο μιας και έτσι προσελκύουμε άγρια πουλιά.

Υπάρχουν διάφορα είδη από ακάρεα. Τα πιο σημαντικά είναι:


• Κόκκινο ακάρι ή ακάρι των ορνίθων ή κόκκινη ψείρα
  Είναι τα πιο κοινά ακάρεα που προσβάλουν τις κότες μας. Πίνουν το αίμα από τις κότες τη νύχτα και κατά τη διάρκεια της ημέρας κρύβονται στο κοτέτσι, για αυτό και πολλές φορές δεν μπορούμε να τα εντοπίσουμε πάνω στην κότα. Για να τα δούμε πρέπει να κοιτάξουμε πολύ καλά κοντά στα φτερά και πάνω στο δέρμα. Αν δούμε κόκκινες ή καφέ μικρές κηλίδες τότε έχουμε να κάνουμε με την κόκκινη ψείρα. Σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστούν άμεσα προκαλούν αναιμία και σε ακραίες περιπτώσεις, όταν δεν καταπολεμηθούν, θάνατο. Η αντιμετώπιση γίνεται με ειδικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από τον κτηνίατρο και η εφαρμογή τους γίνεται το βράδυ όταν είναι ενεργά τα ακάρεα. Για να εξολοθρεύσουμε εντελώς τα ακάρεα πρέπει να καθαρίσουμε και να απολυμάνουμε το κοτέτσι μας. Ακόμα είναι καλό να προμηθευόμαστε τα καινούργια μας πουλιά από ελεγμένες φάρμες για τις οποίες είμαστε σίγουροι πως δεν έχουν ακάρεα.


• Ακάρεα των ποδιών
  Τα ακάρεα του γένους Knemidokoptes είναι τόσο μικρά που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι όμως είναι πολύ εύκολο να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα. Γνωστά και ως scaly leg mites καταφέρνουν να μπουν κάτω από τις φολίδες δέρματος στα πόδια της κότας όπου εκεί ζουν, τρώνε και αφήνουν τα περιττώματά τους. Αυτό δημιουργεί μια όψη λεπιού στα πόδια η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα γιατί αλλιώς θα εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σμήνος και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Για την κατάλληλη αγωγή απευθυνόμαστε στον κτηνίατρό μας μόλις δούμε κάποιο ύποπτο σύμπτωμα. Για την πρόληψη είναι βασικό να διατηρούμε το κοτέτσι μας όσο το δυνατόν πιο καθαρό.


• Ακάρεα τραχείας
  Τα ακάρεα της τραχείας προσβάλουν το αναπνευστικό σύστημα και γαντζώνονται στους ιστούς. Με τον τρόπο αυτό γίνονται πληγές και τα ακάρεα μπορούν και τρέφονται με το αίμα. Αν δεν τα καταλάβουμε αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται γρήγορα και το αναπνευστικό σύστημα να καταρρέει. Αν και η αναγνώριση της ασθένειας στα πρώτα στάδια είναι δύσκολη κάποια από τα συμπτώματα που μπορούμε να δούμε είναι η πτώση των φτερών (πολλές φορές οι ίδιες οι κότες τα βγάζουν λόγω της φαγούρας), βήξιμο για να διώξει τα ακάρεα από το λαιμό και προτίμηση κυρίως σε μαλακές τροφές. Σε προχωρημένο στάδιο παρατηρούμε έντονη μείωση του βάρους και καταπόνηση της κότας, δυσκολία στην αναπνοή και πολλές φορές αίμα στα φτερά λόγω του έντονου ξυσίματος. Εάν δούμε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα πρέπει να απευθυνθούμε αμέσως στον κτηνίατρο για να μας συστήσει την κατάλληλη αγωγή. Σαν πρώτο βήμα μπορούμε να απομονώσουμε την κότα που παρουσιάζει τα συμπτώματα και να παρακολουθήσουμε τις υπόλοιπες για τυχόν εμφάνιση συμπτωμάτων. Η μετάδοση γίνεται από άγρια πουλιά που μπορεί να πλησιάσουν το κοτέτσι μας ή από τροφές που αγοράζουμε και είναι μολυσμένες. Επίσης επειδή μπορεί να μεταδοθεί και από καινούργια πουλιά που θα φέρουμε στο σμήνος μας πρέπει πάντα να αγοράζουμε από οργανωμένα πτηνοτροφεία και όχι από πλανόδιους πουλιά.


• Ακάρι των πουλερικών του βορρά
  Το ακάρι αυτό τρέφεται με το αίμα της κότας και συνεχώς αυξάνεται σε μέγεθος ενοχλώντας πάρα πολύ τις κότες. Ένα από τα πρώτα συμπτώματα που παρατηρούμε είναι η μείωση του βάρους και η πτώση της αυγοπαραγωγής. Σε περίπτωση που έχουμε δεν ακολουθήσουμε κάποια θεραπεία οι κότες μας γίνονται αναιμικές. Τα ακάρεα αυτά πολλαπλασιάζονται πολύ γρήγορα σε ιδανικές συνθήκες και σε αντίθεση με το κόκκινο ακάρι περνάνε όλη τους τη ζωή πάνω στη κότα. Η αντιμετώπιση, η θεραπεία και η πρόληψη είναι ίδια με αυτή του κόκκινου ακαριού.

Βλέπουμε πως η πρόληψη είναι πολύ πιο εύκολη από τη θεραπεία οπότε πρέπει πάντα να εφαρμόζουμε τα προληπτικά μέτρα τα οποία συνοπτικά είναι να αποφεύγουμε την αγορά πτηνών από άτομα που δεν ξέρουμε και δεν εμπιστευόμαστε όσο αφορά τις συνθήκες που κρατούνται. Ακόμα διατηρούμε τον χώρο όσο το δυνατόν πιο καθαρό και φροντίζουμε την υγιεινή του. Τέλος προσπαθούμε να περιορίσουμε τις επαφές που μπορεί να έχουν οι κότες μας με τα άγρια πουλιά.