Στο νησί του Πάσχα, αλλιώς γνωστό και ως Rapa Nui, θα βρούμε κάποιες ιδιαίτερα σπάνιες κότες ράτσες κότες. Μπορούμε να τις χωρίσουμε σε δύο διαφορετικές φυλές οι οποίες εισήχθηκαν κατά δύο διαφορετικές εθνολογικές μεταναστεύσεις.
Η ράτσα Tapu του Ραπανούι είναι μαύρου χρωματισμού με το δέρμα της να είναι μπλε-μαύρο και μακρόσυρτο κρώξιμο. Οι Moa Tu'A Ivi Raa με κεχριμπαρένιο κίτρινο-μαύρο χρωματισμό και οι Moa Tea με γκριχωπό χρωματισμό θεωρούνται ενδημικές ράτσες της Ωκεάνιας ιδιαίτερα στις νήσους Πίτκαιρν και Μαρκέζας. Αυτές οι ημιάγριες κότες πρέπει να έφτασαν στις δυτικές ακτές της Νότιας Αμερικής από Μελανήσιους πληθυσμούς κάποιες χιλιάδες χρόνια πριν τη δημιουργία του Πολυνήσιου πολιτισμού. Αυτό που πιστεύουμε σήμερα είναι πως οι Ολμέκοι, ο παλαιότερος γνωστός πολιτισμός της Ν. Αμερικής, δημιούργησαν μέσα από διασταυρώσεις και τελειοποίησαν αυτές τις ράτσες.
Τη ράτσα Tapu μπορούμε να τη χωρίσουμε ακόμα περισσότερο σε υποκατηγορίες τις οποίες θα δούμε παρακάτω. Οι Μελανήσιοι, οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής που σήμερα ονομάζουμε Ινδονησία, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εκτροφή τους και τη δημιουργία της ράτσας και κατά τις μεταναστεύσεις τους προς τη Μικρονησία έφεραν μαζί τα οικόσιτα ζώα τους. Έτσι η Tapu φαίνεται να έχει την καταγωγή της από αρχαϊκές κότες για κοκορομαχίες ενδημικές στην Ινδονησία και τη Μελανησία. Επιπλέον στο αίμα τους θα βρούμε την Αyam Bekisar.
Οι ράτσες που δημιουργήθηκαν από τους Ολμέκους (Olmec Fowl) είναι ενδημικές στα υψίπεδα της Νοτίου Αμερικής. Μιας και τόσο οι Περουβιανοί και οι Χιλιανοί Ινδιάνοι κρατούνταν ως σκλάβοι στα Νησιά του Πάσχα έφεραν μαζί τους και κάποιες από τις ενδημικές των περιοχών τους ράτσες. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα με το πέρασμα των αιώνων οι ράτσες να αναμειχθούν και να δημιουργήσουν τις παρακάτω ράτσες:
- Quechua (Κέτσουα): είναι μια νάνα κότα, ουσιαστικά μικρογραφία της Tapu Ramanui η οποία μπορεί να είναι με ή χωρίς ουρά. Έχουν ένα ιδιαίτερα πολυσύλλαβο απότομο κρώξιμο το οποίο κινείται σε υψηλές συχνότητες. Το χρώμα των ποδιών τους είναι κίτρινο ενώ πολλές φορές έχουν και ένα μακρύ 5ο δάχτυλο. Κάποιες φέρουν κορωνίδα στο κεφάλι ενώ οι περισσότερες είναι γενιοφόρες. Το χρώμα των αυγών είναι συνήθως πρασινογκρί ενώ πιο σπάνια απαλό ροζ ή κιτρινωπό. Την απαντάμε στη Βολιβία, το Μεξικό καθώς και στα Νησιά του Πάσχα και τις Νήσους Πιτκαίρνας και Μαρκέζας.
- Black Quechua Olmec (Mαύρη Κέτσουα Ολμέκα): μοιάζει πολύ στην Κέτσουα όμως το χρώμα του δέρματός της και τα κόκαλα είναι μπλε-μαύρα ενώ τα πόδια είναι μαύρα ή μπλε. Τα αυγά τους είναι γυαλιστερά πράσινα ή μαύρα. Συνήθως δεν έχουν ουρά. Θα τη βρούμε στην Κόστα Ρίκα, το Εκουαδόρ και το Μεξικό.
- Quetro: είναι μικρές νάνες κότες με πολύ μικρό λειρί και λοφίο. Είναι ήσυχες και σπάνια ακούει κανείς τη φωνή τους ενώ πετάνε πολύ καλά. Το κρώξιμό τους περιγράφεται ως “κρώξιμο γέλιου”. Συνήθως στα αυτιά έχουν φούντες, αν και στις κότες είναι πολύ μικρές ενώ το πρόσωπο και των δύο φύλων είναι καλυμμένο από φτερά. Τα θηλυκά είναι ιδιαίτερα όμορφα με σκούρο καφέ στήθος ή σταρένιο ή ελαφρώς ροζ. Σε όλα τα θηλυκά θα συναντήσουμε σχέδια καμουφλάζ στα φτερά και στο φτέρωμα του λαιμού. Τα αυγά μπορεί να έχουν διάφορα χρώματα όπως λιλά, γκρι-λιλά, πράσινο αλλά και πορτοκαλί ή ώχρα. Πιστεύρται πως ήταν το ιερό ζώο των Ολμέκων. Θα τη βρούμε στα υψίπεδα του Περού και στα νησιά της λίμνης Τιτικάκα.
- Η τελευταία κατηγορία αποτελείται από απογόνους της ράτσας Ayam Pelung τα οποία δεν έχουν ουρά όπως Wallikiki, Kainga και Collonca. Συνήθως οι νάνες αυτές κότες δεν έχουν ουρά και λειρί ενώ συχνά είναι στικτές. Τα θηλυκά θυμίζουν τις Quetro χωρίς όμως την ουρά και τις φούντες. Το δέρμα του προσώπου δεν φαίνεται μιας και είναι καλυμμένο από φτέρωμα. Τα πόδια έχουν ανοιχτό ή σκούρο χρώμα ποτέ όμως κίτρινο. Είναι γενικά ήσυχα πουλιά. Τα αυγά τους είναι λευκά, υπόλευκα, κιτρινωπά, μπλε ή ακομα και γκρι. Θα τις βρούμε στη Σρι Λάνκα, το Μπαλί, τα Νησιά του Σολωμόντα, στα Νησιά Φίτζι, στο Περού, στη Νήσου Πιτκαιρνα και τη Χιλή.